Cả làng hôm đó rộn ràng. Nhà ông Dư – bố của Linh – dựng rạp lớn giữa sân, treo đèn kết hoa để đón nhà trai đến làm lễ ăn hỏi. Cô mặc áo dài đỏ, gương mặt hiền hậu, ánh mắt long lanh xen chút hồi hộp. Hôm nay, cô sắp chính thức trở thành vợ sắp cưới của Minh, người yêu đã gắn bó với cô 3 năm.
Thế nhưng, giữa không khí ấy, một ánh mắt lạnh lùng khiến mọi niềm vui chợt khựng lại – ánh mắt của bà Tâm, mẹ Minh. Bà Tâm bước xuống xe, mùi nước hoa nồng nặc át cả mùi trầu cau, khẽ nhíu mày khi nhìn quanh:
– Ở đây à? Trời đất ơi, sao bẩn thế này? Nhà cửa gì mà chật chội, thấp lè tè!
Không khí xung quanh lặng đi. Mấy người hàng xóm đang đứng xem cũng khẽ liếc nhau, có người ngại ngùng quay đi. Ông Dư, bố Linh, cười xòa:
– Dạ, nhà nghèo nên sơ sài, mong thông cảm. Ở quê chỉ có thế này, được đón bác về là quý lắm rồi.
Bà Tâm nhếch môi: – Quý thì quý, nhưng tôi lo cho con trai tôi thôi. Tôi sợ nó về làm rể ở nơi thế này, mang tiếng nhục cả đời.
Câu nói như tạt gáo nước lạnh giữa trưa hè. Linh khẽ siết tay, mắt rưng rưng. Minh đứng cạnh mẹ, lúng túng kéo tay bà: – Mẹ, thôi đi, không nên nói vậy trước mặt mọi người…
– Sao lại không nên? – Bà Tâm gắt. – Mẹ nói thật thôi! Con nhà nghèo, bố mẹ không có điều kiện, sau này trông cậy gì được?Linh quay sang nhìn Minh, ánh mắt đầy tổn thương. Anh cúi đầu, không nói. Không khí buổi lễ trở nên ngột ngạt. Họ hàng nhà trai ngồi im thin thít, trong khi bà Tâm cứ nhìn khắp nơi với ánh mắt soi mói. Bà chỉ vào mâm lễ, rồi chép miệng:
– Tôi bảo rồi, mang sính lễ thế này đủ rồi, nhưng nhìn cái nhà này, mang nhiều cũng phí. Người ta nhìn vào lại tưởng con tôi vớ phải chỗ…
Bà bỏ lửng câu nói, nhưng ai cũng hiểu bà định nói gì. Đôi mắt Linh đỏ hoe, bàn tay nắm chặt đến trắng bệch. Không khí nặng nề như sắp vỡ ra. Đúng lúc đó, cô đứng dậy, bước chậm rãi về phía bà Tâm. Cả rạp im phăng phắc.
Giọng cô trầm, nhưng từng chữ vang lên rành rọt:– Bác không muốn bước chân vào nhà cháu, cháu hiểu rồi. Nhưng cháu nghĩ… một người coi thường bố mẹ cháu như thế, coi thường nơi cháu sinh ra, sẽ chẳng bao giờ tôn trọng cháu cả.
Mặt bà Tâm thoáng sững lại. Minh hốt hoảng: – Linh, em nói gì vậy, thôi mà…
Cô quay sang anh, ánh mắt bình thản mà kiên quyết: – Minh, em có thể chịu thiếu, chịu khổ, nhưng không chịu bị khinh. Em yêu anh vì nghĩ anh khác với người ta. Nhưng nếu anh không dám nói với mẹ rằng điều bà đang làm là sai, thì hóa ra… em đã nhìn lầm.
Giọng cô nghẹn lại, nhưng vẫn kiên định. Rồi cô quay sang bàn sính lễ, bưng toàn bộ lên, đặt ngay trước mặt bà Tâm, nói dứt khoát: – Vậy nên hôm nay, cháu xin phép trả lại tất cả sính lễ. Cuộc hôn nhân này dừng tại đây.
Cả đám đông xôn xao. Mấy người hàng xóm giàu lòng chính nghĩa khẽ gật đầu, có người lau nước mắt. Bà Tâm trừng mắt, giọng cao vút:
– Cô dám hủy hôn với con tôi à? Đừng tưởng cô là ai!
– Không, bác nhầm rồi. – Linh mỉm cười nhạt. – Chính cháu không dám bước vào nhà bác nữa. Một nơi mà con dâu tương lai chưa về đã bị khinh, thì khi về, chắc chỉ có bị giày xéo thôi.
Cô quay sang, nắm lấy tay bố mình, bàn tay chai sần run run:
– Bố ơi, mình vào nhà đi. Nhà mình tuy nghèo, nhưng chưa bao giờ bẩn như lòng người ta đâu.
Bà Tâm đứng chết lặng. Không ai nói thêm lời nào. Minh định chạy theo, nhưng ánh mắt của Linh khiến anh dừng bước. Cái nhìn ấy không oán hận – chỉ có một nỗi thất vọng sâu thẳm, đủ khiến anh cảm thấy mình nhỏ bé vô cùng.
Cô và bố quay lưng, bước vào nhà trong tiếng xì xào của đám đông. Một vài người trong họ hàng nhà trai lặng lẽ thu lại sính lễ, không dám ngẩng đầu. Buổi chiều, trời đổ mưa.
Minh một mình lái xe về, không nói một lời. Bà Tâm ngồi sau, vẫn hậm hực:
– Cái con bé đó láo thật. Đàn bà nhà quê, nói năng như đinh đóng cột.
Minh quay sang, giọng lạnh băng:
– Mẹ nói đủ chưa?
– Con… con nói gì?
– Mẹ vừa làm con mất đi người con gái con yêu nhất đời.
– Nhưng con ơi, mẹ chỉ muốn tốt cho con…
– Không, mẹ chỉ muốn con lấy người khiến mẹ nở mày nở mặt, chứ không cần biết con có hạnh phúc không.
Bà Tâm nghẹn lại. Minh siết chặt vô-lăng, nước mắt trào ra mà không kìm được.
Ba năm sau. Một công ty lớn khánh thành chi nhánh tại thành phố. Trong buổi lễ, người ta trầm trồ khi thấy Giám đốc điều hành chi nhánh miền Bắc – Nguyễn Thùy Linh bước lên phát biểu. Cô mặc vest trắng, thần thái tự tin. Tin đồn lan nhanh: công ty đó thuộc tập đoàn do bà chủ tịch Tâm An vừa đầu tư vào – mà bà chủ tịch ấy… chính là bà Tâm, mẹ của Minh.
Bà Tâm ngồi ở hàng ghế đầu, khi thấy Linh bước lên sân khấu, mặt bà tái mét.
Ba năm qua, bà hối hận, tìm con dâu tương lai khắp nơi nhưng không gặp. Giờ đây, người con gái mà bà từng khinh rẻ lại đang đại diện cho đối tác lớn nhất của mình.
Khi Linh bước xuống, hai người vô tình đối mặt. Bà Tâm run rẩy:
– Linh… là cháu thật sao?
Linh nhìn bà, mỉm cười nhã nhặn nhưng xa cách:
– Vâng, cháu đây. Cảm ơn bác, nhờ cú hủy hôn năm đó mà cháu biết mình phải sống sao cho xứng đáng.
Bà Tâm cúi đầu, giọng run run:
– Bác… xin lỗi… Bác sai rồi…
Linh khẽ đáp, ánh mắt không còn oán hận:
– Người ta có thể nghèo tiền, nghèo của, nhưng đừng bao giờ nghèo lòng. Bác nhớ nhé.
Cô nói xong, bước đi giữa tiếng vỗ tay của khán phòng, dáng vẻ tự tin, kiêu hãnh – như thể mọi vết thương năm xưa giờ đã hóa thành đôi cánh.
Trên hàng ghế đầu, bà Tâm ngồi lặng. Nước mắt lăn dài trên khuôn mặt được trang điểm kỹ lưỡng. Trong tim bà, câu nói năm xưa của Linh cứ vang mãi: “Nhà cháu nghèo, nhưng chưa bao giờ bẩn như lòng người ta.”
Lần đầu tiên trong đời, bà mới hiểu thế nào là bẩn thật sự – là khi một trái tim không còn biết cúi đầu trước nhân phẩm người khác.
