Hai mươi năm trước, vào một buổi chiều oi ả, chị Mai bế đứa con gái út chưa đầy hai tuổi trên tay, dắt theo đứa con trai lớn ba tuổi lầm lũi bước ra khỏi cánh cổng nhà chồng. Không một lời tiễn đưa, không ai hỏi han, chẳng có lấy một ánh mắt nhìn theo. Trong túi chị chỉ có vài tờ giấy tờ, ít tiền lẻ, và gói cơm mẹ ruột lén đưa từ mấy hôm trước.
Cuộc hôn nhân của chị từng bắt đầu bằng hy vọng. Nhưng rồi, những năm tháng về sau là chuỗi ngày nhẫn nhịn, cam chịu và cạn kiệt niềm tin. Chị không trách ai, chỉ biết nếu còn ở lại, hai đứa con sẽ không thể lớn lên trong một nơi thiếu đi hơi ấm và sự tử tế.
Ngày rời đi, chị chẳng có gì ngoài tình thương dành cho con và lòng quyết tâm sống cho ra một cuộc đời khác. Chị Mai trở về nhà mẹ đẻ trong căn bếp cũ kỹ, cùng với hai đứa trẻ còn quá nhỏ để hiểu chuyện gì đang xảy ra. Từ hôm ấy, chị bắt đầu một hành trình gồng gánh.
Người thuê nhổ cỏ, chị đi. Người cần người dọn hàng, bưng bê, chị nhận. Có hôm trời mưa, chị cõng bé út trên lưng, để bé lớn lội nước đi theo, cả ba mẹ con chỉ ăn được bát cháo loãng với vài hạt muối vừng. Nhưng chưa bao giờ chị để con bỏ học. “Cực mấy mẹ cũng chịu được, miễn sao hai con học hành tới nơi tới chốn,” chị vẫn thường nhắc.
Tùng – con trai lớn – hiểu chuyện từ nhỏ. Hết học là đi rửa chén thuê, tối về học dưới ánh đèn vàng bên góc bếp. Bé Ly – con gái út – tuy nhỏ nhưng hay cười, ngoan ngoãn. Những ngày mưa bão, cả nhà ngồi co ro trong căn nhà tạm lợp tôn cũ, vẫn ráng ăn với nhau một bữa cơm có rau có muối, mà nghe ấm lòng.
Chị Mai không tái hôn. Nhiều người thương, hỏi han, nhưng chị chỉ lắc đầu: “Tôi còn hai đứa nhỏ, chẳng dám mong gì thêm.” Suốt hai mươi năm, chị dành cả tuổi xuân cho con, từ từng đồng lẻ bán rau ngoài chợ, đến những đêm thức may đồ cho người ta.
Rồi một ngày, điều mà chị không dám mơ tới lại thành sự thật.
Tùng – cậu bé ngày nào từng đi học bằng đôi dép mòn gót – giờ là kỹ sư giám sát công trình ở một công ty lớn. Bé Ly – cô gái nhỏ luôn ôm chân mẹ khi ngủ – nay là giảng viên đại học, dịu dàng, tự lập và đầy bản lĩnh.
Ngày Tùng dắt mẹ bước vào căn nhà đầu tiên do chính tay mình mua, anh nghẹn ngào: “Ngày xưa mẹ bế tụi con rời đi với hai bàn tay trắng. Giờ tụi con bế mẹ về, bằng tất cả tấm lòng.”
Chị Mai ngồi giữa phòng khách, tay chạm nhẹ lên tấm rèm cửa mới tinh, nước mắt lặng lẽ rơi. Trên bàn, khung ảnh ba mẹ con ngày xưa được đặt trang trọng, như một minh chứng cho hành trình dài mà họ đã cùng nhau vượt qua.
Hàng xóm cũ nghe tin ai cũng xúc động. Người nói: “Chị Mai cực khổ mấy chục năm mà nuôi con thành tài, giỏi thật.” Người khác thì bảo: “Lúc trước ai cũng tưởng chị không gượng dậy nổi. Vậy mà giờ… thương quá.”
Chị Mai không cần ai ngợi khen. Chị chỉ cần mỗi sáng được thức dậy trong căn nhà bình yên, có tiếng chim, có tiếng con gọi “mẹ ơi, ăn sáng chưa?” – là đủ mãn nguyện.
Cuộc đời từng lấy đi của chị nhiều thứ. Nhưng bằng đôi tay và trái tim không gục ngã, chị đã gây dựng lại tất cả – bằng một tình thương không điều kiện, và nghị lực không gì thay thế được.
Hai bàn tay trắng năm xưa… giờ đã dựng nên một mái ấm đủ đầy và ấm áp.