Bà Cúc, 75 tuổi, sống cùng vợ chồng con trai là anh Hưng và con dâu tên Mai tại căn nhà cấp 4 nằm trên mảnh đất tổ tiên để lại bao đời ở vùng ven thành phố.
Cuộc sống vốn yên ổn cho đến ngày làng có thông báo: Dự án quy hoạch mở rộng đường lớn sẽ đền bù đất của hộ bà Cúc với số tiền lên đến 10 tỷ đồng.
Ngay lập tức, thái độ của vợ chồng Hưng – Mai thay đổi. Từ chỗ chỉ nhăn nhó vài câu, con dâu bắt đầu lớn tiếng quát mắng mẹ chồng, kiếm chuyện từ những điều nhỏ nhặt như quên tắt quạt, nấu cơm không vừa miệng. Anh Hưng thì viện cớ đi làm, bỏ mặc mẹ trong nhà, ăn uống thất thường.
Một buổi chiều, trong bữa cơm, Mai hất đổ mâm cơm xuống đất, hét lên:
– Bà già rồi, ở đây làm gì nữa? Ở nhà đất tiền tỷ mà không biết điều! Hay bà định tranh phần đền bù với con cháu hả?
Anh Hưng không can mà còn gằn giọng:
– Mẹ về quê đi, căn nhà này con đứng tên, đất này để tụi con lo. Mẹ ở đây chỉ thêm rắc rối!
Không thể chịu nổi, bà Cúc lặng lẽ gói ghém đồ đạc, rời khỏi căn nhà mình gắn bó cả đời, tay chỉ cầm theo chiếc túi vải nhỏ đựng vài bộ đồ và sổ giấy tờ cũ kỹ.
Một tháng sau, đúng lúc Hưng và Mai chuẩn bị nhận tiền đền bù, một đoàn gồm ông trưởng thôn, công an xã, và cán bộ địa chính gõ cửa. Cả hai chưa kịp hiểu chuyện gì thì ông trưởng thôn nghiêm giọng:
– Mời hai anh chị ra trụ sở làm việc. Có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản, giả mạo hồ sơ chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Mai tái mặt:
– Gì cơ ạ? Đất này là của nhà con mà?
Ông trưởng thôn đập xuống bàn một xấp giấy tờ:
– Sai rồi! Toàn bộ đất này vẫn đứng tên bà Cúc – mẹ anh chị. Bà cụ không hề sang tên cho ai cả. Mọi đơn xin đền bù gửi lên đều là giả mạo. Chính bà Cúc đã gửi đơn kiện và đề nghị điều tra.
Một viên công an lạnh lùng nói thêm:
– Đây là hành vi có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản và ngược đãi người già. Bà cụ đã cung cấp đầy đủ bằng chứng, ghi âm, và thư viết tay mà bà để lại trước khi rời khỏi nhà.
Cao trào chạm nóc khi ông trưởng thôn nói thêm một câu khiến cả làng bàn tán xôn xao:
– Bà cụ còn để lại di chúc công chứng từ 3 năm trước: toàn bộ đất sau khi đền bù sẽ không để lại cho con trai, mà tặng toàn bộ cho quỹ học bổng địa phương và trùng tu nhà thờ họ.
Anh Hưng gục xuống ghế, mặt trắng bệch. Mai thì òa khóc nức nở.
Cả hai giờ mới hiểu: bà Cúc không phải yếu đuối như họ tưởng, mà bà chỉ im lặng để xem lương tâm con cái còn sót lại chút nào không.
Nhưng tiếc thay… họ đã đẩy đi người mẹ duy nhất, để rồi đánh mất tất cả: tiền bạc, danh dự và cả phần người trong lòng dân làng.